Voorrangsregels, wie heeft er voorrang?

Zonder voorrangsregels zou het één grote chaos worden op de weg. Daarom is het erg belangrijk dat je de voorrangsregels goed kent voordat je de weg op gaat. Maar met zoveel verschillende regels, en dan ook nog uitzonderingen op die regels, kan het best lastig zijn om altijd te weten wie voorrang heeft. Daarom zetten we alle voorrangsregels voor je op een rijtje, zodat jij precies weet wanneer je voorrang moet verlenen en wanneer jij juist voorrang krijgt.

Voorrangsregels

Rechts heeft voorrang, of niet altijd?

De belangrijkste voorrangsregel is dat bestuurders voorrang moeten geven aan andere bestuurders die van rechts komen. Rechts gaat in heel veel gevallen dus voor op het andere verkeer. Toch zijn er ook situaties waarin het verkeer van rechts geen voorrang heeft. Wanneer heeft rechts geen voorrang?

Rechts heeft geen voorrang als de bestuurder van een onverharde weg komt. De bestuurder op de onverharde weg moet voorrang verlenen aan de bestuurder op de verharde weg.
Als er van links een tram aankomt, moet je voorrang verlenen aan die tram. Trams hebben altijd voorrang, ook als jij van rechts komt.
Komt er een politieauto, ambulance, brandweerwagen of ander voorrangsvoertuig met blauw zwaai-, flits- of knipperlicht en sirene aan? Dan moet je dat voorrangsvoertuig voorrang verlenen, van welke kant het ook komt.
Rechtdoor op dezelfde weg gaat voor. Dat betekent dat als een bestuurder afslaat, er voorrang moet worden verleend aan het verkeer dat hen op dezelfde weg tegemoetkomt. Ook verkeer dat zich op dezelfde weg naast de bestuurder bevindt, heeft voorrang.
In veel gevallen moet je voorrang verlenen aan een rouwstoet, ook als die van links komt.
Verkeer op een afbuigende voorrangsweg heeft voorrang op verkeer dat zich niet op de voorrangsweg bevindt.
Als er verkeersborden, -tekens of stoplichten aanwezig zijn, moet je je aan die regels houden.

Voorrangsregels op kruispunten en rotondes: wie heeft er voorrang?

Op kruispunten en rotondes kunnen, afhankelijk van de precieze verkeerssituatie, verschillende voorrangsregels gelden. Verkeersborden, stoplichten en andere tekens kunnen aangeven hoe de voorrangssituatie er op die plek uitziet. Staan er bijvoorbeeld bij een T-splitsing haaientanden op de weg? Dan moet jij voorrang verlenen aan het andere verkeer, ook als het verkeer van links komt. Dit soort kruispunten worden ongelijkwaardige kruispunten genoemd. Ook een kruispunt van een onverharde weg en een verharde weg is een ongelijkwaardig kruispunt. In dat geval moet de bestuurder op de onverharde weg het verkeer op de verharde weg voorrang verlenen.

Gelijkwaardige kruispunten

Bij gelijkwaardige kruispunten staat niets specifiek aangegeven. Daar gelden de normale verkeersregels, zoals ‘rechts gaat voor’ en ‘rechtdoor op dezelfde weg gaat voor’. Ook moeten bestuurders die naar links afslaan op een gelijkwaardig kruispunt tegemoetkomende bestuurders die op hetzelfde kruispunt naar rechts afslaan voor laten gaan. Deze voorrangsregel wordt ook wel ‘korte bocht gaat voor lange bocht’ genoemd.

Rotondes

Bij de meeste rotondes zijn de voorrangsregels met borden en haaientanden geregeld. De bestuurders die voor de haaientanden staan, moeten de bestuurders op de rotonde voorrang verlenen. Staat er bij een rotonde niets aangegeven? Dan gelden de standaard verkeersregels en krijgt het verkeer van rechts voorrang.

Voorrangsregels voetgangers: wanneer hebben voetgangers voorrang?

Voetgangers zijn geen bestuurders, maar ze zijn wel degelijk weggebruikers. Voor het verlenen van voorrang aan voetgangers gelden bepaalde speciale regels. Zo moet je een voetganger die op een zebrapad loopt of die net het zebrapad wil betreden, altijd voorrang verlenen. Blinde voetgangers, te herkennen aan een blindenstok, of voetgangers die zich moeilijk voortbewegen moeten ook altijd voorrang krijgen.

De regel ‘rechtdoor op dezelfde weg gaat voor’ geldt ook voor voetgangers. Als jij wil afslaan, terwijl de voetganger rechtdoor gaat op dezelfde weg, moet je de voetganger voorrang verlenen. En ook als jij een uitrit verlaat of achteruit rijdt, verleen je voorrang aan voetgangers.

In tegenstelling tot wat veel mensen denken, gelden er geen speciale voorrangsregels op een woonerf. Hier gelden dus de normale voorrangsregels. Voetgangers en fietsers krijgen dus niet opeens meer voorrang dan op andere wegen.

Voorrangsregels fietsers: heeft een fietser van rechts voorrang?

Fietsers zijn volgens de wet volwaardige bestuurders. Voor fietsers gelden daarom dezelfde regels als voor andere bestuurders. Dat betekent dat je een fietser van rechts in de meeste gevallen voorrang moet verlenen. Alleen op ongelijkwaardige kruispunten, waar andere verkeersregels gelden, krijgt een fietser van rechts niet altijd voorrang. Ook kunnen er bij rotondes afwijkende voorrangsregels gelden voor fietsers. Let dus altijd goed op wat de borden en tekens op de weg aangeven.

Voorrangsregels tram & bus: heeft een tram altijd voorrang?

Trams en bussen hebben een speciale positie binnen het verkeer. Als bestuurder moet je altijd voorrang verlenen aan een tram, ook als deze van links komt. Bovendien hoeft een tram zich niet aan de regels ‘rechtdoor op dezelfde weg gaat voor’ en ‘korte bocht gaat voor lange bocht’ te houden. Wel moet een tram zich houden aan alle verkeersborden, -tekens en stoplichten. Een tram moet bij haaientanden dus wel voorrang verlenen, maar bij een gelijkwaardige kruising niet. Ook moet een tram voetgangers bij een zebrapad voorrang verlenen.

Een bus heeft niet dezelfde voorkeurspositie in het verkeer als een tram. In de meeste gevallen gelden voor bussen de standaard voorrangsregels. De enige uitzondering is als een bus binnen de bebouwde kom bij een halte wil wegrijden. Zodra de bus met zijn richtingaanwijzer aangeeft dat hij wil wegrijden, moet het overige verkeer de bus voorrang verlenen. Buiten de bebouwde kom geldt deze regel niet.

Voorrangsregels invoegend verkeer: moet je voorrang verlenen?

Bij alle bijzondere manoeuvres moet je het overige verkeer voorrang verlenen. Dat geldt bij het in- of uitvoegen, maar ook bij het wisselen van rijstrook, achteruitrijden, file parkeren en keren. Je hoeft invoegend verkeer dus geen voorrang te verlenen en als je zelf invoegt, zul je geen voorrang krijgen.

Deze voorrangsregel is over het algemeen erg duidelijk. Het wordt wat lastiger als twee bestuurders tegelijkertijd een bijzondere manoeuvre willen doen. Denk bijvoorbeeld aan het gelijktijdig wisselen van rijbaan of in- en uitvoegen. Er zijn in dat geval geen regels om te bepalen welk van de bestuurders voorrang heeft. Let dus altijd goed op bij het uitvoeren van bijzondere manoeuvres, zodat er geen vervelende situaties ontstaan.

Deel dit artikel

Meer verkeerskennis

Alle artikelen

Voorrangsregels, wie heeft er voorrang?

Rechts heeft voorrang, of niet altijd?

Voorrangsregels op kruispunten en rotondes: wie heeft er voorrang?

Gelijkwaardige kruispunten

Rotondes

Voorrangsregels voetgangers: wanneer hebben voetgangers voorrang?

Voorrangsregels fietsers: heeft een fietser van rechts voorrang?

Voorrangsregels tram & bus: heeft een tram altijd voorrang?

Voorrangsregels invoegend verkeer: moet je voorrang verlenen?

Deel dit artikel

Meer verkeerskennis

Voorrang bij haaientanden

Woonerf voorrang

Invoegend verkeer voorrang

Afbuigende voorrangsweg

Voorrang van rechts verhoogde inrichting

Voorrang onverharde weg